Ciekawostki o afrykańskich zwierzętach: gepard

2024 Autor: Cyrus Reynolds | [email protected]. Ostatnio zmodyfikowany: 2024-02-09 00:51

Gepardy są najbardziej znane ze swojej niesamowitej szybkości, dzięki której zyskały reputację najszybszego zwierzęcia na Ziemi. Zobaczenie jednego z nich podczas safari to prawdziwy przywilej, ponieważ te pełne wdzięku mięsożercy należą do najpiękniejszych i najbardziej nieuchwytnych ze wszystkich afrykańskich zwierząt.

Wygląd i zachowanie

Gepardy łatwo odróżnić od innych afrykańskich kotów dzięki smukłej budowie i długim nogom (mogą stać do 35 cali/90 centymetrów od podłogi do ramienia). Mają żółtą, brązową lub rdzawą sierść z blisko 2000 czarnymi plamkami i dramatycznymi czarnymi liniami pod oczami. Uważa się, że te ślady łez pomagają chronić je przed oślepieniem przez światło słoneczne podczas polowania. Młode gepardy rodzą się z opończą z krzaczastych włosów, co pomaga im przypominać dzikiego miodożera i odstraszać niedoszłe drapieżniki.

Suche lasy, zarośla i sawanna to preferowane siedliska gepardów. Samce są terytorialne, ale czasami tworzą koalicje, podczas gdy samice są zwykle samotne, chyba że towarzyszą im młode. Gepardy rozmnażają się przez cały rok i mają prawie trzymiesięczny okres ciąży, po którym rodzą miot, który ma średnio od trzech do pięciu młodych. W przeciwieństwie do lwów gepardy nie ryczą. Zamiast tegomruczenie, warczenie, skowyt, a nawet ćwierkanie z podniecenia.

Rekordowa prędkość

Jak za milion dolarów samochód sportowy, wszystko w gepardzie jest zbudowane z myślą o szybkości, od szczupłych, muskularnych ciał po zwiększoną pojemność płuc. Takie adaptacje pozwalają gepardowi rozpędzić się od 0 do 60 mph/0-100 km/h w niecałe trzy sekundy – prędkość przyspieszenia dorównującą najszybszym seryjnym samochodom stworzonym przez Porsche, Ferrari i Lamborghini.

Kiedy gepardy biegną, ich krok jest tak długi i szybki, że tylko jedna stopa dotyka ziemi w danym momencie. Tylne nogi geparda mają mięśnie zaprojektowane do wytwarzania prędkości, podczas gdy przednich kończyn jest przystosowany do sterowania i równowagi. W rezultacie cała moc geparda pochodzi z tyłu.

Walka o przetrwanie

Bycie szybszym niż jakiekolwiek inne zwierzę na sawannie niekoniecznie gwarantuje sukces w polowaniu na gepardy. Chociaż mogą osiągnąć prędkość do 75 mph/120 km/h, nie są w stanie utrzymać takich prędkości przez długi czas. Często drapieżne zwierzęta, w tym springboki i steenboki, przeżywają, po prostu przewyższając przeciwnika.

Gepardy polują w ciągu dnia, próbując uniknąć konkurencji ze strony nocnych drapieżników, takich jak lew i lampart. Jednak ich mniejszy rozmiar i mniej agresywny charakter utrudniają im obronę swojej ofiary i często tracą posiłek na rzecz innych kotów lub oportunistycznych padlinożerców. Wiele gepardów to samotni łowcy i nie mogą sobie pozwolić na zranienie, dlatego wolą unikaćkonfrontacja.

Ich samotność oznacza również, że samice gepardów muszą pozostawić swoje młode bez ochrony podczas polowania. To sprawia, że są one podatne na drapieżniki i tylko 10% młodych gepardów osiąga dorosłość. Te, które przeżyją, mają średnią długość życia około 12 lat, chociaż na wolności jest to często znacznie skrócone.

Potrzeba ochrony

Trudności, z jakimi naturalnie borykają się gepardy na wolności, są potęgowane przez wywieraną przez człowieka presję. Rosnąca populacja ludzi i rozprzestrzenianie się rolnictwa w dużej części Afryki spowodowało zmniejszenie terytorium dzikich gepardów, a także zmniejszenie dostępnej zdobyczy. Co gorsza, niektórzy rolnicy atakują ich bezpośrednio w przekonaniu, że stanowią zagrożenie dla zwierząt gospodarskich. Piękna cętkowana sierść geparda sprawia, że jest ona cenna również dla kłusowników.

Uważa się, że na wolności pozostało mniej niż 8 000 gepardów w porównaniu z globalną populacją ponad 100 000 w 1900 roku. Obejmuje to krytycznie zagrożoną populację irańską, liczącą około 50 osobników. Do tej pory gepardy zostały uznane za wymarłe w 20 krajach i są wymienione jako wrażliwe na Czerwonej Liście IUCN. Wiele organizacji w całej Afryce Wschodniej i Południowej poświęciło się zapewnieniu sobie przetrwania.

Dla grup dobroczynnych dla gepardów, takich jak AfriCat Foundation w Namibii, kluczowe aspekty ochrony gepardów obejmują edukację, patrole antykłusownicze i przenoszenie gepardów z obszarów rolniczych do rezerwatów i parków łowieckich. Zapewnienie lokalnym społecznościom korzyści z turystyki związanej z gepardami to kolejna sprawapewny sposób na zabezpieczenie ich przyszłości w Afryce.

Najlepsze miejsca do zobaczenia geparda

Chociaż gepardy zniknęły z dużej części swojego historycznego zasięgu, nadal można je znaleźć na całym kontynencie, od Południowej Afryki na południu po Algierię na dalekiej północy. Podgatunek Sahary jest krytycznie zagrożony, a obserwacje są prawie niespotykane; jednak populacje są zdrowsze w Afryce Wschodniej i Południowej.

Namibia ma największe zagęszczenie dzikich gepardów; jednak większość z nich zamieszkuje prywatne grunty rolne. Dlatego najłatwiejszym sposobem na zobaczenie kultowych kotów tego kraju jest odwiedzenie jednego z wielu projektów ochrony gepardów. Spośród nich najlepsze to Fundacja AfriCat w Rezerwacie Przyrody Okonjima i Fundusz Ochrony Gepardów.

W Republice Południowej Afryki projekty ochrony gepardów obejmują Cheetah Outreach Centre w pobliżu Kapsztadu oraz Hoedspruit Endangered Species Center w pobliżu Parku Krugera. Takie ośrodki pozwalają na bliskie spotkania i są nieocenione w edukacji lokalnych społeczności na temat ochrony gepardów. Programy hodowlane pomagają również utrzymać stabilną populację.

Nie ma jednak nic lepszego niż zauważenie dzikiego geparda na safari. Najlepsze miejsca, aby to zrobić, to Park Narodowy Serengeti w Tanzanii lub Rezerwat Narodowy Masai Mara w Kenii. Prywatne rezerwaty dzikich zwierząt Phinda w RPA i Kgalagadi Transfrontier Park mają stabilną populację gepardów, podczas gdy obszar Chitabe w delcie Okawango jest najlepszym wyborem w Botswanie.